Vertrouwen als basis van een sociocratische organisatie

De Feest Kring van een school neemt besluiten over de opzet van feesten. Deze besluiten gelden op schoolniveau. De Infrastructuur Kring in een wooncoöperatie is verantwoordelijk voor het onderhoud van wegen. Deze kring neemt daar zelfstandig beslissingen over, zonder dat alle leden van de wooncoöperatie daar direct invloed op hebben. De Horeca Kring van een camping neemt besluiten over bv het reilen en zeilen op het terras van de camping.  Zit je niet in deze kring, dan ga je automatisch consent met de besluiten die in deze kring genomen worden. Wil je meer invloed, dan word je lid van deze kring. 

Dit principe vraagt iets fundamenteels: vertrouwen. Vertrouwen dat anderen hun verantwoordelijkheid nemen en rekening houden met de impact van hun besluiten op anderen buiten de kring. Een sociocratische kringorganisatie is een bewuste keuze. Belangrijk is dat vooraf goed nagedacht wordt over wie deel uitmaakt van welke kring in de organisatie. Het maakt bovendien dat niet alles plenair besproken en besloten hoeft te worden. Je sluit je aan bij die kringen waar je het meeste affiniteit of betrokkenheid bij voelt.

Hoe kun je het vertrouwen ondersteunen?

Om het vertrouwen te versterken, kent een organisatie die werkt met consent-overleg en -besluitvorming een aantal structurele waarborgen:

• Transparantie: informatie is open en toegankelijk, besluiten worden helder gecommuniceerd.
• (Dubbele) koppelingen: Idealiter is elke kring via twee mensen verbonden met andere kringen. Zo stroomt informatie in twee richtingen en worden belangen afgestemd.
• Feedback en evaluatie: regelmatige terugkoppeling zorgt ervoor dat het systeem blijft leren en verbeteren.

In plaats van één groot stuurwiel in het midden, bestaat een kringorganisatie uit vele kleine wieltjes die soepel op elkaar ingrijpen. Elke kring stuurt zichzelf, binnen duidelijke kaders ofwel mandaten en stemt af waar dat nodig is.

De kracht van loslaten

In een wereld waarin iedereen overal iets van moet vinden, kom je niet gemakkelijk vooruit. Natuurlijk heeft iedereen een mening, maar niet iedereen hoeft overal invloed op te hebben. Sociocratie vraagt ons om vertrouwen. Te durven delegeren. En accepteren dat we niet altijd onze zin krijgen. Wat je ervoor terugkrijgt, is veel meer: een manier van samenwerken waarin ruimte is voor autonomie, betrokkenheid én collectieve kracht.

Als de machine goed is gesmeerd met vertrouwen, gebeurt er iets bijzonders: je bouwt aan een organisatie die meer ziet, meer kan en meer bereikt dan één persoon ooit zou kunnen overzien.

En jij?

Hoeveel vertrouwen is er in jouw organisatie? En wat zou er gebeuren als je wat meer zou durven loslaten? De CONSENT-methode kan je helpen om dit te onderzoeken.